Miejsce pracy, w którym pracują ludzie, powinno być odpowiednio oświetlone. Wiąże się to komfortem wykonywanych obowiązków, a także bezpieczeństwem. Oświetlenie stanowisk pracy regulowane jest przepisami prawnymi. Warto poznać to zagadnienie bliżej.
Oświetlenie pomieszczeń i stanowisk pracy może być czynnikiem uciążliwym. Pracodawcy mają obowiązek zapewnić pracownikom optymalne warunki wykonywania obowiązków. Oświetlenie przemysłowe wewnętrzne musi charakteryzować się konkretnymi parametrami, które mają wpływ na zmęczenie wzroku i dolegliwości z tym związane.
Co na to prawo?
Artykuł 207 § 2 Kodeksu pracy zobowiązuje pracodawcę do ochrony życia i zdrowia pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Stanowisko pracy nie może być niedostatecznie oświetlone. § 26. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy nakłada obowiązek, by oświetlenie stanowisk pracy spełniało wymagania oświetlenia elektrycznego o parametrach zgodnych z Polskimi Normami. Podstawową normą, do której należy się stosować, jest PN-EN 124646. Dotyczy ona oświetlenia przemysłowego wewnętrznego oraz oświetlenia pomieszczeń i stanowisk pracy. Nieco inne normy muszą być spełnione, jeśli chodzi o oświetlenie pomieszczeń i stanowisk pracy bhp terenów budowy, przemysłowych, kolejowych, portowych oraz dworców i środków transportu publicznego (PN-71/E-02034) czy oświetlenia elektryczne obiektów energetycznych (PN-84/E-02035). Rozporządzenie reguluje także zasady oświetlania miejsc i stanowisk pracy poza pomieszczeniami wewnętrznymi. Stosuje się wtedy inne normy. Pracodawca powinien zapewnić Ci warunki pracy w ten sposób, by dostosować się do tych przepisów, które gwarantują bezpieczeństwo i higienę pracy.
Projektowanie oświetlenia pomieszczeń i stanowisk pracy
Normy i przepisy to tylko jeden z elementów, jaki powinien być spełniony, aby oświetlenie stanowisk pracy było ergonomiczne, niezagrażające życiu i zdrowiu osób przebywających w pomieszczeniach i na stanowiskach pracy, ale przede wszystkim nieuciążliwy dla pracowników. Inną kwestią jest samo zaprojektowanie oświetlenia. Niedostateczne oświetlenie pomieszczeń i stanowisk pracy będzie skutkowało mniej wydajnym wykonywaniem obowiązków, zmęczeniem pracowników, a co za tym idzie mniejszą efektywnością firmy. Zbyt słabe oświetlenie stanowiska pracy uniemożliwia precyzyjne wykonywanie zadań wymagających użycia narządu wzroku. Zwróć również na to, czy pracodawca pomyślał o odpowiednim natężeniu światła, które także wpływa na BHP stanowiska pracy. Natężenie oświetlenia wymaga stopniowania. Ma to wpływ na wygodę pracy, ale przede wszystkim na tempo jej wykonywania i komfort fizyczny pracownika. Tę kwestię reguluje również § 27. Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bhp. Możemy znaleźć tam informację, wg. której przy wyjściu z pomieszczeń, w których ze względów technologicznych praca jest wykonywana w ciemności (np. ciemnie optyczne), powinny być zapewnione warunki umożliwiające stopniową adaptację wzroku. Oprócz natężenia oświetlenia w pomieszczeniach pracy i na stanowisku pracy ważna jest także równomierność oświetlenia. Oświetlenie przemysłowe wewnętrzne wymaga tego, by na powierzchni pomieszczenia i stanowisk pracy racjonalnie zaplanować różne wartości natężenia światła. § 28a. Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej dotyczy instalacji oświetleniowych w pomieszczeniach i stanowiskach pracy: instalacje oświetleniowe w pomieszczeniach, w których znajdują się miejsca pracy, oraz w korytarzach powinny być dobrane i wykonane tak, aby nie narażały pracownika na wypadek powodowany rodzajem zainstalowanego oświetlenia. W halach produkcyjnych zaleca się stosowanie lamp żarowych i lamp fluorescencyjnych, tzw. świetlówek. Należy jednak wtedy pamiętać o zamontowaniu lamp antystroboskopowych, aby uniknąć męczącego wzrok migotania światła. Jeśli to możliwe, stanowisko pracy powinno znajdować się jak najbliżej naturalnego źródła światła, które jest najbardziej pożądanym rodzajem oświetlenia ze względu na jego wpływ na narząd wzroku. Mogą to być: okno, świetlik, drzwi tarasowe. Jeśli jednak specyfika pomieszczenia i charakter pracy nie pozwalają na takie rozwiązania, pracodawca ma ustawowy obowiązek wyposażyć przemysłowe pomieszczenia wewnętrzne w odpowiedni rodzaj oświetlenia w taki sposób, by zminimalizować negatywne skutki sztucznego światła dla oczu.
Pracuj bezpiecznie
Niedostateczne oświetlenie stanowisk pracy zwiększa ryzyko wypadku. Pracownik wolniej reaguje na potencjalne zagrożenie. Poza tym w słabym oświetleniu miejsca pracy spada wydajność, odczuwa się zmęczenie i kłopoty z koncentracją. Mogą także wystąpić objawy somatyczne, takie jak ból głowy, pieczenie oczu, zmęczenie fizyczne. Oświetlenie o zbyt dużym natężeniu ma również wpływ na BHP wykonywanych obowiązków. Zbyt jasne światło i oślepianie pracownika jest także niebezpieczne i stanowi potencjalne ryzyko wypadku w miejscu pracy. Będąc pracodawcą, pamiętaj, że dbając o oświetlenie miejsca i stanowiska pracy, przyczyniasz się do komfortu pracy swoich podwładnych. Wiąże się to z podniesioną efektywnością wykonywanych przez nich obowiązków. Będąc pracownikiem, zwracaj uwagę na to, by przestrzegano bhp na stanowisku Twojej pracy i sam stosuj się do przepisów. Dbałość o takie niuanse zapewni Ci komfort pracy, a przede wszystkim zdrowie oczu.
